Historia Uzdrowiska Cieplice
Od roku 1975 Cieplice wchodzą w skład Jeleniej Góry. Wcześniej funkcjonowały jako osobna jednostka administracyjna. Historia tej miejscowości, czy jak kto woli dzielnicy, związana jest z występującymi w tym miejscu gorącymi źródłami. Pierwsze udokumentowane wzmianki o Cieplicach pochodzą z roku 1281 i wiążą się z przekazaniem ziemi i "ciepłych wód" zakonowi braci szpitalnych joannitów, sprowadzonych na te tereny przez księcia Bernarda lwóweckiego. Oni jako pierwsi prowadzili tutaj "uzdrowisko". Zakon został w końcu zlikwidowany a Ciepłowody, bo tak wówczas nazywano Cieplice, oraz znaczna część Kotliny Jeleniogórskiej przeszły w posiadanie rycerskiego rodu Schaffgotschów, natomiast od roku 1403 właścicielami części uzdrowiskowej zostali ponownie zakonnicy, tym razem cystersi z Krzeszowa. W XVII i XVIII w. rozwinął się tutaj ośrodek przemysłu szklarskiego i handlu szkłem artystycznym.
Wtedy to Cieplice przeżywały okres gospodarczej prosperity i dlatego z tego okresu pochodzi większość mieszczańskich, barokowych kamieniczek i innych zachowanych do dzisiaj zabytków . Oczywiście po bumie musiała nastąpić stagnacja, a to za sprawą bliskości Jeleniej Góry, która stanowiła poważną konkurencję dla małych Cieplic. Dopiero w drugiej połowie XIX w. w Ciepłowodach zaczął rozwijać się przemysł papierniczy a w roku 1870 rozpoczęto produkcję pierwszych maszyn papierniczych. Doprowadzenie do miejscowości kolei oraz tramwajów sprawiło, że z wioski Cieplice przerodziły się w miasteczko z willową, wielopiętrową zabudową.
W roku 1931 powstał "Dom Zdrojowy", pełniący obecnie funkcję głównego budynku uzdrowiska, jednak prawa miejskie Cieplice uzyskały dopiero w roku 1935, jak wiemy nie na długo. Po wojnie, na miejscu starej, niemieckiej fabryki maszyn papierniczych powstała polska FAMPA i przez długi czas była największym tego typu zakładem w Europie.
W Cieplicach na leczeniu uzdrowiskowym przebywały znane persony, m.in. w 1687 r. królowa Marysieńka Sobieska, w roku 1702 książe Jakub Sobieski, a później Hugo Kolłątaj, Edward Dembowski, Wincenty Pol, Kornel Ujejski i wielu innych. W roku 1850 wydany został ponoć najstarszy polski przewodnik "Warmbrum i okolice Jego..."
Zwiedzanie Cieplic
W Cieplicach naprawdę jest co oglądać, dlatego gdy będziecie w Jeleniej Górze nie zapomnijcie odwiedzić tego miejsca, choćby po to aby zobaczyć okazały Pałac Schaffgotschów, zbudowany w stylu klasycystycznym w latach 1784-88, gdzie obecnie mieści się "Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Politechniki Wrocławskiej". W środku zachowało się niewiele eksponatów, dlatego że większość z nich została wywieziona po wojnie, poza tym duża część budynku przerobiona została na sale wykładowe i laboratoryjne. To co pozostało z dawnej świetności pałacu to pomieszczenia na pierwszym piętrze m.in. Sala Balowa, Sala Lustrzana i Czerwona.
Niedaleko "Domu Zdrojowego" znajduję się zabytkowy zespół poklasztorny, wybudowany w latach 1586-87 i rozbudowany po pożarze w l. 1712-14. Z tego samego okresu pochodzi znajdujący się obok kościół św. Jana Chrzciciela, postawiony na planie prostokąta, z bocznymi kaplicami i emporami. Wystrój kościoła został stworzony w stylu barokowym. W ołtarzu głównym znajdują się obraz NMP, namalowany przez Michała Willmanna w roku 1687 oraz liczne rzeźby przedstawiające m.in. św. Piotra, Jana Chrzciciela, Jana Ewangelistę i św. Pawła. Uwagę przykuwa również bogato zdobiona ambona, z rzeźbami obrazującymi sceny z życia św. Jana Chrzciciela. Poza tym w bocznych ołtarzach, ulokowanych jest wiele cennych malowideł i rzeźb. Tych, którzy chcieli by dowiedzieć się więcej o historii oraz wyposażeniu tej świątyni odsyłam do wydanego w roku 1999 przewodnika, który został opracowany przez Wydawnictwo Zakonu Pijarów.
W pobliżu kościoła stoi najstarszy budynek Cieplic, tj. "Długi Dom", wybudowany w 1556 roku, natomiast największą atrakcją Cieplic są dwa parki. Pierwszy został zaprojektowany w stylu angielskim w roku 1819 i nosi nazwę "Parku Zdrojowego". Poprzez jego środek przebiega długa aleja wysadzana lipami i klonami, a na jego terenie stoją zabytkowe budynki takie jak pawilon uzdrowiskowy "Edward", ze znajdującą się obok fontanną oraz "Teatr Zdrojowy" i oczywiście niewymieniona wcześniej "Muszla koncertowa", w której w sezonie letnim odbywają się liczne koncerty na świeżym powietrzu. W granicach parku stoi też pomnik stworzony przez Mariana Kazimierza Szymanika i uczniów Szkoły Rzemiosł Artystycznych w roku 1967, są nim dwa wysokie, drewniane miecze, przy czym na jednym z nich znajdują się płaskorzeźby obrazujące historię piastowską tych ziem, natomiast na drugim są sceny z II wojny światowej.
Drugi park w Cieplicach nazywany jest "Norweskim". Możecie zobaczyć w nim budynek w stylu norweskim, gdzie przed wojną znajdowała się restauracja a do nie dawna mieściło się w nim Muzeum Przyrodnicze, obecnie przeniesione na ul. Cieplicką 11a. Znajduje się też tam tzw. "domek norweski", gdzie w sezonie letnim działa mała gastronomia.
Park kończy się na szerokich wałach przeciwpowodziowych z tamą na rzece Wrzosówka skąd rozpościera się bardzo dobry widok na panoranmę Karkonoszy.
Dojazd do Cieplic
Po opisie historii i miejsc czas na przydatne dla Was informacje, które zapewne Was interesują.
Z Centrum Jeleniej Góry dojedziecie do Cieplic autobusami MZK, linie o nr: 2, 6, 7, 9, 15, 17, 23, 26, 27.
Z dworca głównego PKP w Jeleniej Górze jedzie się ok. 20 minut, autobusami: 6, 9, 15.
Dodatkowo z centrum Jeleniej Góry można dojechać do Cieplic pojazdami PKS-u, jadącymi w kierunku Karpacza (przez Cieplice). Dla fascynatów kolei mam dobrą wiadomość! Otóż do Cieplic można również udać się pociągiem relacji Jelenia Góra - Szklarska Poręba.
Jadąc autobusami MZK możecie wysiąść w Cieplicach na przystanku: "Pod koroną" (2, 6, 9, 17, 23, 26) lub na przystanku za dworcem kolejowym (7, 15, 27). Możecie też podjechać autobusem nr 9 lub 17 do samego kościoła św. Jana Chrzciciela.
W Cieplicach jest duża oferta noclegowa i sanatoryjna, dlatego miejscowość ta z powodzeniem może służyć jako baza wypadowa w góry tym bardziej, że można stąd dojechać do większości podgórskich miejscowości.
Kolor |
Dokąd prowadzi szlak? |
Czas przejścia ok. |
|
Droga na Witoszę |
1 godz. 15 min ( 1 godz.) |
|
Na Grodną |
1 godz. 40 min ( 1 godz. 20 min. ) |
|